Trafiğin Çevre Üzerine Olumsuz Etkilerini ve Alınabilecek Önlemler

Çevre kirliliği, kaynaklardan çıkan katı, sıvı ve gaz hâlindeki kirletici maddelerin hava, su ve toprakta yüksek oranda birikmesidir. Gürültü ve hava kirliliği, trafiğin çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin başında gelir.

Motorlu taşıtlar hayatı kolaylaştırmanın yanı sıra insan ve çevreye zarar vermekte, trafik sorunu ile büyük şehirlerde hayatı daha da güçleştirmektedir. Trafiğe her gün artan sayıda yeni aracın girmesi sonucunda bu araçların çıkardığı gürültü, egzoz gazı (Görsel 2.47), yağ ve yakıt sızıntısı ile çevre kirlenir. Ayrıca yoğun trafikten kaynaklanan, kişiler üzerinde psikolojik ve fizyolojik olarak olumsuz etki yaratan bir faktör de görsel kirliliktir. Tüm bu nedenlerle trafiğin yol açtığı çevre sorunları canlıların sağlığı ve çevre açısından, önemli olumsuz etkiler yaratmaktadır. Trafiğin yarattığı çevre kirliliğini önlemek için alınacak bütün tedbirler, canlıların huzurlu ve sağlıklı bir ortamda yaşaması için gereklidir.

Trafikte araçların kullanımıyla oluşan gürültü, araçların motor gücüne, hızına, seyreden taşıtların cinsine, yol eğim derecelerine bağlı olarak değişir. Trafiğin neden olduğu gürültüyü en aza indirmek için daha sessiz araçların kullanımının yaygınlaştırılması ve mevcut araçların gürültü engelleyici ekipmanlarla kullanılması gereklidir. Araçların egzoz borusu ve susturucuları orijinal olmalıdır. Araçların trafikteki gürültüsünün yanı sıra içinde yüksek sesle müzik dinlemek diğer araçların uyarı için çalacakları korna sesinin duyulmasını engellediği gibi dikkati de dağıtabilir. Camların dışına taşan müzik çevreyi rahatsız edebilir. Gereksiz yere kornaya basmak ya da gereğinden uzun süre basmak da gürültü kirliliğine yol açar. Bu nedenle bu tür hatalı davranışlardan mümkün olduğunda kaçınılmalıdır.

Taşıtlardan çıkan egzoz gazı havayı kirletir.

Trafiğin çevre üzerindeki olumsuz etkilerinden bir diğeri de canlıların içinde yaşadığı ortamı oluşturan hava kirliliğidir. Benzinli ve dizel motorların egzoz gazı hava kirliliğine neden olur. Açığa çıkan kirli hava nedeniyle tüm canlıların sağlığı tehlikeye girer. Bu nedenle araçlarda kullanılan yakıt, güvenilir akaryakıt istasyonlarından alınmalı, araçların kullanma kılavuzlarında önerilen yakıtın kullanılmasına özen gösterilmelidir. Klimalar motor gücüyle çalıştığından gereksiz yere klima kullanımından kaçınılarak yakıt tasarrufu sağlanmalıdır.

Bakımı yapılmamış araçlar diğerlerine göre daha fazla yakıt tüketir. Ayrıca egzozlarından havayı daha fazla kirleten gaz çıkarırlar. Bu sorunların yaşanmaması için araçların bakımları yetkili servislerde, tam ve düzenli olarak yaptırılmalıdır. Bakımı yapılmış bir araç yakıt tasarrufu sağlayacağından hem ülke ekonomisine katkı sağlar hem de kirlilik oranını azaltır. Bunun yanı sıra araca kapasitesine uygun yük yüklemek de aynı sonucu doğurur. Aşırı hız yapmak, gereksiz aksesuarlar taktırmak, sıcak havalarda camları sonuna kadar açmak, lastik havalarını kontrol etmemek ve gereksiz yere aracı çalışır durumda tutmak gibi hatalı davranışlar da yakıt tüketimini artırarak havayı kirletir. Lastikleri yıpratacağı ve yakıt israfına yol açacağından frene gereksiz ve sert basmaktan, ani kalkış ve hızlı dönüş yapmaktan kaçınılmalıdır. Hava kirliliğini azaltmak için motorlu taşıtlarda egzoz emisyonlarının istenen değerlere çekilebilmesi amacıyla katalitik konvertör kullanılmalı, taşıtlarda LPG (likit petrol gazı) ve elektrik enerjisinin kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.

Aracın kapasitesine uygun yük yüklemek ülke ekonomisine ve çevre temizliğine katkı sağlar.

Gürültü ve hava kirliliğinin yanı sıra akaryakıt alma, yağ değiştirme, bakım ve onarım sırasında yakıt veya motor yağının yere dökülmesi de çevreyi kirletir. Bu nedenle araç bakımlarında açığa çıkan atık maddeler çevreye dökülüp saçılmamalıdır. Gerekli izin ve önlemler alınmadan tehlikeli ve zararlı maddeler taşınmamalıdır. Araçlarda taşınan maddeler kazalara neden olmamak için araçlara, kara yoluna değmeyecek, düşmeyecek, kaymayacak, dökülüp akmayacak, sızmayacak şekilde yüklenmelidir.

Kullanılmayan, ekonomik ömrünü tamamlamış, hurda araçlar yangınlara neden olabilir, yarattığı kirlilikten dolayı sağlığı tehdit edebilir. Bu tip araçlar cadde, sokak, boş arazi vb. yerlere terk edilmemelidir. Terk edilmiş olanlar çevre ve güvenlik tehlikesine karşı yetkililere bildirilerek bulundukları yerlerden kaldırılmalıdır.

Yiyecek ve içecek kapları, sigara paketleri, kâğıt, poşet, sigara külü, izmarit gibi çöpler araç dışına atılmamalıdır. Araç içerisinde toplanıp uygun yerlerdeki çöp bidonlarına bırakılmalıdır.

Kent içinde özel araçların fazla kullanılması da yarattığı trafik yoğunluğu nedeniyle çevre kirliliğine neden olur. Bu durum yakıt tüketimini artırır. Aracı yıpratarak ömrünü kısaltır. Park yeri sorununa yol açar. Özellikle büyük kentlerde yoğun trafiğe ve kargaşaya neden olur. Bu nedenle bireyler, kısa mesafelerde araç kullanmamalı, özel araç kullanılacaksa aynı istikamete giden kişilerle müşterek kullanılmalıdır. Zorunlu olmadıkça özel araç kullanılmamalı; metro, tramvay, otobüs, dolmuş gibi toplu taşıma araçları tercih edilmelidir. Yetkili makamlarca büyük kentlerde toplu taşıma hizmetleri yaygınlaştırılarak otomobil egzozlarının neden olduğu kirlilik azaltılmalıdır. Toplum, şehirler arası yolculuklar ve taşımacılık için kara yolu yerine demir, deniz ve hava yolu taşımacılığına özendirilmelidir. Kent içi ulaşımında ise çevre kirliliğini azaltan hafif raylı sistemler tercih edilmelidir.

Bisiklet çevre dostu, havayı kirletmeyen ve vücuttaki kas ve eklemleri çalıştırdığından insan sağlığına yararlı bir ulaşım aracıdır. Çalışması için yakıt gerektirmediği, bakım masrafı olmadığından ekonomiktir. Bu nedenlerden dolayı bisiklet kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.