İlk Yardımın Önemi

Günlük yaşamda, hastalık ve kaza durumunda, mağdur olanlara zamanında ve doğru yapılan müdahaleler ölüm ve engellilikleri en aza indirir. Bu müdahaleler, hasta ve kazazede olan kişilere yapılan ilk yardım uygulamalarından oluşur.

İlk yardım, hayati tehlikenin olduğu kaza ya da hastalık gibi durumlarda, durumun kötüye gitmesini önlemek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır. İlk yardım uygulamaları, iyi niyetle fakat bilinçsiz yapılırsa hasta ya da kazazedenin engelli kalmasına neden olabilir. Bu nedenle ilk yardımın eğitim almış sertifikalı kişiler tarafından yapılması gerekir. İlk yardım, kurtarılabilecek hayat sayısını artırmak için en kısa sürede ve etkin şekilde yapılmalıdır.

T.C. Sağlık Bakanlığının verileri kaza nedeniyle gerçekleşen ölümlerin kazadan sonraki ilk 5 dakikada %10 oranında olduğunu göstermektedir. İlk 30 dakikada görülen ölüm oranı ise %45’tir. Bu nedenle insanların hayatta kalmaları için yapılan ilk yardım uygulamaları büyük önem taşır.

İlk yardım uygulamaları sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar bu konuda eğitim almış ilk yardımcılar tarafından uygulanır. İlk yardımın ardından ambulans ve tedavi ünitelerinde hekim ve diğer sağlık personeli tarafından hasta veya kazazedelere tıbbi müdahaleler yapılması ise acil yardımdır.

Olay yerleri, hayati tehlikeden dolayı insanların genellikle panik hâlinde, telaşlı ve heyecanlı olduğu ortamlardır. Bu tip durumlarda orada bulunan ilk yardımcının özellikleri, olay yerinin gerektirdiği müdahalelerin zamanında ve doğru olarak yapılmasında etkilidir. Bundan dolayı bir ilk yardımcı, olayları hızlı değerlendirebilmelidir. İnsan vücuduna ilişkin temel bilgilere sahip, sakin, öz güvenli ve pratik olmalıdır. Önce kendi can güvenliğini korumalı, bunu hiçbir koşulda göz ardı etmemelidir. İnsanlarla kolay iletişim kurmalı, olay yerindeki kişileri iyi organize ederek onlardan yararlanabilmeli, elindeki olanakları iyi değerlendirebilmelidir. Olay anında 112’yi aramalı ya da çevredekilerin aramasını sağlamalı, içinde bulunulan koşulları ilgililere doğru ve tam olarak haber vermelidir.

İlk yardımcının, yukarıda belirtilen özelliklerinin yanı sıra bazı görev ve sorumluluklarının olduğunu da bilmesi gerekir. İlk yardımcı öncelikle ilk yardımın bir insanlık görevi olduğuna inanmalıdır. Çevresindeki sağlık kuruluşları ve ülkesinin sağlık sisteminin işleyişine ilişkin bilgi sahibi olmalıdır. Bilimsel kaynaklardan ilk yardım kurallarıyla ilgili gelişmeleri ve yenilikleri takip etmelidir. 112’yi aradığında ve olay yerine gelen profesyonel ekibe bilgi aktarımını tam yapmalıdır. Hasta veya kazazedeyi yatıştırmalı ve güven verici olmalıdır. Hasta veya kazazedeye müdahale edebilecek bir sağlık personeli varsa ona yardımcı olmalıdır. Hasta veya kazazedenin kimliğini ve değerli eşyalarını olası zararlara karşı korumalıdır.