Türkiye Büyük Millet Meclisine Karşı Ayaklanmalar

İstanbul’un işgalinden sonra 5 Nisan 1920’de yeniden sadrazamlığa getirilen Damar Ferit, milli teşkilata karşı mücadelesini devam ettirdi. İtilaf Devletleriyle de iş birliği yapan Damat Ferit, milli kuvvetler dağıtmak üzere oluşturduğu askeri birlikleri Anadolu’ya gönderdi. İstanbul Hükümeti doğrudan yürüttüğü bu çalışmaların yanı sıra Anadolu halkını da Milli Mücadeleye karşı kışkırtmaya çalıştı. Hükümet bu maçla halkın dini duygularını istismar ederek şeyhülislamdan, Kuvayımilliyecilerin dine karşı mücadele ettikleri yönünde fetvalar aldı. Bu fetvalar İngiliz ve Yunan uçaklarının yanı sıra Rum ve Ermeni teşkilatları ile yabancı konsolosluklar aracılığıyla Anadolu’nun her köşesine dağıtıldı. Aynı günlerde yine İstanbul Hükümeti tarafından kurulan bir mahkemede Mustafa Kemal ve arkadaşları hakkında idam kararı verildi.

İstanbul’daki yönetimin ve İtilaf Devletlerinin birlikte yürüttükleri bu zararlı faaliyetler sonucunda Büyük Millet Meclisine karşı Anadolu’nun pek çok yerinde ayaklanmalar çıktı.

Bunlar başlıca şunlardır:

Konya ve Bozkır Ayaklanmaları
Anzavur Ayaklanması
Bolu ve Düzce Ayaklanmaları
Şeyh Eşref Ayaklanması
Kuvayıinzibatiye Ayaklanması
Yozgat Ayaklanması
Milli Aşireti Ayaklanması
Cemil Çeto Ayaklanması
Çopur Musa Ayaklanması
Demirci Mehmet Efe Ayaklanması
Çerkez Ethem Ayaklanması
Koçgiri Ayaklanması
Pontus Ayaklanması
Ermeni Ayaklanması

Büyük Millet Meclisine karşı başlayan ayaklanmaların bir kısmı Kuvayıinzibatiye ve Anzavur ayaklanmalarından olduğu gibi doğrudan Osmanlı Hükümeti tarafından çıkarılmıştır. İtilaf Devletlerinin de desteklediği bu ayaklanmaların amacı milli kuvvetleri İstanbul ve Boğazlar bölgesinden uzak tutmaktı.

Anadolu’nın pek çok yerinde görülen bu ve 1920 yılı boyunca Büyük Millet Meclisini meşgul eden iç ayaklanmaların en yaygın olanları Osmanlı Hükümeti ve İtilaf Devletlerinin kışkırtmaları sonucu çıkan ayaklanmalardı.